woensdag 21 oktober 2015

Low & slow (juice en veel meer ideeën)

in het Trademart kooktheater © Jaarbeurs

Onlangs stond ik als chef in het kooktheater van de Trademart najaarsbeurs. Elk uur verzorgde ik een workshop binnen een boeiend en vooraf bepaald thema (samengesteld door the one and only Inge van der Helm). Daarvoor maakte ik gebruik van producten van diverse standhouders. Inspirerend voor de bezoeker, heel leerzaam voor mij. En werkelijk ontzettend leuk om te doen.

In de workshop 'Gezonde kost' ging ik (o.a.) met de Wartmann Slowjuicer aan de slag. Voor mij een eerste kennismaking! Zoals je weet, ben ik dol op smoothies. De ultieme start van de dag. Ik deelde al een paar van mijn favoriete recepten in mijn blog maar ook in mijn kookboek 'Sterren van de hemel'. Mijn smoothies maak ik in een eenvoudige mixer. Die maakt niet de meest gladde smoothies, maar 'does the job'. Een slowjuicer is echter heel wat anders! Daarmee pers je sap uit wortelen, bieten en zelfs kruiden! Wat een genot!



Pure concentratie ;-) ©

Ik ben groot fan van het combineren van groenten en fruit in kleurrijke bereidingen en met de slowjuicer kan ik dus echt mijn hart ophalen. De Wartmann slowjuicer is bovendien bijzonder gemakkelijk in gebruik. Het is best spannend als je een demo moet geven met een apparaat dat je nog niet eerder in handen had, maar tegelijkertijd is het de ultieme test! De Wartmann slowjuicer liet mij niet in de steek. Het is echt super gemakkelijk om het apparaat in elkaar te zetten en je kunt er echt van alles in 'juicen': tomaat, biet, puntpaprika, basilicum, gemberwortel, mijn creatieve brein werkt overuren! Heel handig is de reverseknop. Die kun je gebruiken als een ingrediënt een beetje vast loopt. De Wartmann slowjuicer is bovendien gemakkelijk uit elkaar te halen en schoon te maken. Dat vind ik wel een must!


Wartmann slowjuicer ©
Je kunt het zo spannend maken als je wilt met sappen van boerenkool, venkel en pastinaak, maar dat is niet nodig. Ook met wat meer voor de hand liggende ingrediënten maak je de heerlijkste sappen. Inmiddels heb ik natuurlijk mijn eigen Wartmann slowjuicer (ik had één dag na de Trademart al heimwee naar het apparaat) en ik juice nu bijna dagelijks. Geen hele ingewikkelde sappen overigens, ik ga voor smaak, kleur en eenvoud. Intens rode sap met een aardse smaak, groene sap met een frisse ondertoon en paarse sap met een bite. Omdat het pulp (restant van groente en fruit dat uitgeperst is) echt ultra droog uit de Wartmann slowjuicer komt, houd ik daar in de keuze van slowjuice ingrediënten rekening mee. Ik vind het namelijk echt zonde om al die heerlijke en gezonde pulp weg te gooien. Ook met het pulp verzin ik heerlijke recepten! Een beetje inspiratie voor elk moment van de dag slowjuicen: 


 

Low & slow start


Voor een heerlijke start van de dag maak ik een fruit & veggie slowjuice, bijvoorbeeld:

droomtomaat, puntpaprika, appel, sinaasappel*, gemberwortel
- biet, (punt)paprika, (tomaat), wortel, aardbei, appel,
  blauwe bes, braam

- komkommer, (broccoli), kiwi, peer, limoen*, basilicum
*Verwijder de schillen van citrusfruit voor het slowjuicen. Deze geven een intens bittere smaak.

Slow juice:
Juice eerst de groenten, bijvoorbeeld de tomaat en puntpaprika en houd het pulp hiervan apart. Juice dan het fruit, roer even door en schenk de slowjuice in een glas.


Slow omelet:
Bevat ei en optioneel koemelk/lactose.
Kluts twee eitjes met peper en eventueel zout door elkaar en schep hier 2 á 3 flinke eetlepels van het groentepulp door.
Verhit een eetlepel olijfolie in een hete koekenpan en giet het omelet mengsel erbij. Zet het vuur direct lager.
Schep het gestolde omelet mengsel steeds voorzichtig vanaf de buitenkant van de pan naar het midden en laat het niet gestolde eimengsel door de pan lopen. Doe dit met beleid, net zolang tot de omelet gestold is (let op dat het de hele pan bedekt!) en aan de onderzijde goudbruin kleurt.
Draai de omelet voorzichtig om, laat het 30 seconden garen aan de andere zijde en draai het weer terug. 

Strooi wat geraspte pecorino over één helft van de omelet, klap de omelet nu over de kaas dubbel en laat het nog 2 minuten rusten op de laagste temperatuur.
Serveer met brood of toast!
Klik hier voor meer leuke bereidingen met ei.


  


Low & slow in between

De slowjuicer is echt het ultieme excuus om de hele dag door iets lekkers te maken. Met de slowjuicer maak ik dan ook de heerlijkste tussendoortjes!


Slow juice:
Juice eerst de groenten, bijvoorbeeld de biet, tomaat, puntpaprika en wortel en houd het pulp hiervan apart. Juice dan het fruit, roer even door en schenk de slowjuice in een glas.


Slow roll (groentebroodje):
Ontdooi een paar plakjes bladerdeeg (één plakje per slow roll, zoveel als je wilt maken). Ik kies voor een bladerdeeg dat wel gluten bevat, maar vrij is van overige allergenen (supermarkt, glutenvrij bladerdeeg is verkrijgbaar bij supermarkten met een breed glutenvrij assortiment en natuurvoedingswinkels).
Bestrijk de helft van het bladerdeeg plakje met een saus naar keuze, bijvoorbeeld pesto of chutney of maak een simpel sausje van tomatenpuree met kruiden en specerijen (oregano, peper, zout, paprikapoeder, knoflookpoeder).
Schep een flinke schep groentepulp op de helft met saus, verdeel het met een vork en laat de randen vrij. Klap de andere helft van het deeg dicht over de vulling en druk de randen aan met een vork. Maak een paar inkepingen aan de bovenzijde.
Bak de groentebroodjes in een voorverwarmde oven op 210° C in 12-15 minuten gaar.


Low & slow dinner soup

Ik gebruik de slowjuicer werkelijk op elk moment van de dag en onlangs ontdekte ik dat het ook ideaal is om een heerlijke pan soep te bereiden. Het is in een handomdraai klaar, heel fijn na een drukke werkdag. Alle groenten die je over heb, juice je in de slowjuicer. 
Verwarm twee eetlepeltjes avocado olie of olijfolie in een soeppan.
Voeg een gesnipperd sjalotje en een fijngehakte knoflookteen toe en bak het in een paar minuten glazig.
Voeg nu een liter slow juice toe en breng het geheel net aan de kook.
Voeg zout, peper, kruiden of eventueel een bouillonblokje naar wens toe.
Laat de soep een minuut of 20 heel zacht koken, breng zo nodig nog wat op smaak en serveer direct. Lekker met warm stokbrood!



* op dezelfde eenvoudige wijze maak je bijvoorbeeld ook heerlijke pasta sauzen*

Geniet!

Culinaire groet,
x Larisse

Update op veler verzoek: de Wartmann slowjuicer is o.a. verkrijgbaar bij Bol.com, Habitas (online) en surprisekookgerei.nl

*** Super leuk als je van mijn blogs geniet! Maar vergeet niet: op alle teksten, recepten, culitips en beelden berust auteursrecht (soms ook van anderen) en is merkrechtbescherming Larisse® van toepassing! Wil je naar een recept, tip of beeld verwijzen, vraag het dan even! De Wartmann slowjuicer is een eigen aanschaf! Er over schrijven, is mijn keuze.***

maandag 19 oktober 2015

De ultieme Bolognese (+ receptuur)

Mijn ultieme Bolognese ©
Als ik manlief vraag wat hij vanavond wil eten, is het antwoord steevast: Bolognese of stamppot. Dat vindt hij reuze grappig maar stiekem toch vooral ook erg lekker. En hij heeft gelijk (sst! laat het hem niet horen!). Een huisgemaakte bolognese is echt briljant lekker. En ook helemaal niet zo moeilijk. Je hebt alleen maar een klein beetje geduld nodig, want mijn ultieme bolognese neigt een klein beetje naar slowcooking. Mooie verse ingrediënten als basis, een lepeltje liefde en een snufje geduld. Maar dan heb je ook wat! Ik maak het graag op een vrije zondag. Kruip ik ondertussen met een boekje op de bank, steek het haardvuur aan en geniet van de heerlijke geuren die zich in mijn huis verspreiden. 


Maak gewoon een pan vol! ©

Wees slim en maak gelijk een hele volle pan. De volgende dag is de Bolognese namelijk nóg lekkerder en je kunt de Bolognese ook uitstekend invriezen. Zo maak je op een drukke doordeweekse dag in een handomdraai een heerlijke pasta. Gewoon de avond ervoor het bakje met Bolognese uit de vriezer naar de koelkast verplaatsen en 's avonds alleen nog even wat pasta koken en de Bolognese opwarmen. 


Alleen nog even pasta naar keuze koken et voilá
Heel graag deel ik het recept voor mijn ultieme Bolognese met jullie en natuurlijk ook een vegetarische variant voor wie eens een dagje minder vlees wil eten.


Recept: mijn ultieme Bolognese

*Vrij van de meest voorkomende allergenen. Kies bij voedselallergie een allergeenvrije pasta!*

Ingrediënten voor 4 personen (ver(drie)dubbel gerust!):
3 á 4 eetlepels olijfolie
150 gram bacon in reepjes*

2 hele knoflooktenen, geplet
4 stengels bleekselderij in ringetjes gesneden (vervang eventueel door venkel, prei of groenten naar wens als je geen selderij verdraagt, gewoon weg laten mag ook)
5 flinke wortels in plakjes gesneden (winterpeen mag natuurlijk ook)
2 rode puntpaprika's in reepjes gesneden

6 mooie trostomaten, kroontjes verwijderd en in stukjes gesneden (gepelde tomaten uit blik mag eventueel ook, kies een merk vrij van onnodige toevoegingen)
300 gram rundergehakt*
peper en zout naar smaak
1 theelepel gedroogde oregano
1/2 theelepel pikante paprikapoeder
1 fles rode wijn (liever geen wijn voeg dan bouillon toe)
optioneel: passata / gezeefde tomaat


* voor de vegetarische variatie zie hieronder

Bereiding:
Verwarm 3 á 4 eetlepels olijfolie in een diepe braadpan.
Voeg 150 gram bacon reepjes en twee geplette knoflooktenen toe. De knoflooktenen verwijder je later weer.
Bak het enkele minuten en roer regelmatig.
Voeg dan 4 bleekselderijstengels in ringetjes, 5 flinke wortels in plakjes en 2 puntpaprika's in reepjes gesneden toe. Bak enkele minuten mee.
Voeg 6 tomaten in stukjes gesneden toe en roer het geheel even door.
Voeg 300 gram rundergehakt toe en zet het vuur wat hoger. Roer het gehakt even goed door de groenten en voeg dan peper, zout, oregano en paprikapoeder toe. Roer het door en giet vervolgens de fles wijn leeg in de pan.
Breng het geheel net tegen de kook aan en laat het zo zacht kokend zeker een uurtje op zo laag mogelijk vuur op staan (het moet net tegen de kook aan blijven) en laat de Bolognese langzaam inkoken. Laat het merendeel van het vocht verdampen maar laat de Bolognese niet helemaal droog koken. 

Liever een wat dikkere Bolognese? Voeg dan nog passata toe.
Minder tijd? Voeg dan gewoon wat minder wijn toe, dan kookt het sneller in.


Vegetarische bereiding:
Laat bacon en gehakt achterwege maar voeg in plaats daarvan extra groenten toe zoals:

- kastanje champignons
- gedroogde paddenstoelen: week deze in kokend water en voeg in het geheel toe
- aubergine
- courgette


Serveren:
Kook pasta naar keuze 
(naar wens glutenvrij of allergeenvrij) al dente. 
Schep de pasta met een schuimspaan uit het kookvocht direct in de Bolognese en laat even staan, terwijl je regelmatig even roert.
Serveer naar wens met verse basilicum, gehalveerde snoeptomaatjes en eventueel wat gruyere.




En zo ziet dat er uit! Lekker joh!


Is je wel eens opgevallen dat ik voor mijn blog altijd snapshots maak in plaats van echte food foto's?  Voor dit blog vind ik dat echt een leuke stijl, het maakt het zo lekker toegankelijk. Ik ben benieuwd wat jij vindt! Plaats gerust een reactie onder dit blog.
Bon apetit & geniet!

Culinaire groet,
x Larisse



*** Super leuk als je van mijn blogs geniet! Maar vergeet niet: op alle teksten, recepten, culitips en beelden berust auteursrecht (soms ook van anderen) en is merkrechtbescherming Larisse® van toepassing! Wil je naar een recept, tip of beeld verwijzen, vraag het dan even!***


zaterdag 17 oktober 2015

Zelf zachte kaas maken (+ recept)

Huisgemaakte kaas © Larisse

Met mijn culinaire radioprogramma 'Radio Culinair' ben ik deze maand veel op locatie. Een fantastische manier om boeiende mensen te ontmoeten en meer te weten te komen over interessante onderwerpen op culinair gebied. 

live op locatie bij René van Wijk 

@ de Wijkgaard
Deze week was ik te gast bij René van Wijk van de Wijkgaard in Meteren. René geeft diverse cursussen van wijn en likeur maken tot bierbrouwen en verkoopt in zijn winkeltje alles wat je maar nodig hebt om zelf wijn, likeur of bier te maken. Maar zijn assortiment is breder dan dat. In de Wijkgaard verkoop René van alles krijgen op het gebied van inmaken en thuis maken. Bijvoorbeeld ook starterspakketten en andere benodigdheden voor het maken van yoghurt en kaas. En zelfs om plantaardige melk te maken! Ideaal voor de voedsel-overgevoeligen onder ons. De winkel doet mij een beetje denken aan een onderdelen winkel waar je gewoon nog losse spijkers en schroeven kunt kopen en altijd nét dat ene ontbrekende ringetje, moertje of ander onderdeeltje vindt dat nergens meer te krijgen. Zo is de Wijkgaard ook. Alles wat je maar nodig kunt hebben bij het zelf stoken (let op, daar moet je een vergunning voor hebben!), brouwen en anderszins bereiden, vind je er. 

Zelf zachte kaas maken
Zelf zachte kaas maken vind ik ontzettend leuk en het is ook heel gemakkelijk. Bij René koop je een starterskit waarin eigenlijk alles zit wat je nodig hebt. Maar het kan nóg eenvoudiger. Met een vergiet en een kaasdoek kom je namelijk een heel eind! Zoals ik live on air al beloofde, deel ik graag mijn recept voor huisgemaakte kaas. Probeer het eens! Het is heerlijk, eenvoudig en erg leuk om te doen!

Huisgemaakte kaas ©

Recept: huisgemaakte kaas met munt & limoenzest

* dit recept bevat koemelk/lactose*
Ingrediënten:
  • 1 liter volle melk (je kunt uiteraard variëren met geitenmelk)
  • 500 ml karnemelk
  • 3 theelepels citroensap
  • een paar druppels limoensap
  • het zest van 1 limoen
  • een handje vol grof gesneden Marokkaanse munt
Marokkaanse munt in het vroege voorjaar ©

Culitip: Marokkaanse munt
Daar waar elke muntsoort zeer geschikt is om verse muntthee van te maken, is de Marokkaanse munt bij uitstek geschikt. Het is beslist ook waar deze munt doorgaans het meest voor wordt gebruikt. Maar Marokkaanse munt kent nog veel meer toepassingen. Het smaakt heerlijk in combinatie met lamsvlees, in salades zoals fattoush en tabouleh en stoofpotten. En in huisgemaakte kaas!

Bereiding
Breng de melk met de karnemelk bijna aan de kook.
Voeg dan het citroensap toe en wacht tot het mengsel gaat stremmen (= het wordt heel korrelig).
Leg een kaasdoek (of fijne theedoek) in een vergiet en giet daar voorzichtig het melkmengsel door.
Druk het (inmiddels) kaasmengsel met de doek goed aan en zorg dat er zoveel mogelijk vocht uitloopt.
Meng het kaasmengsel vervolgens snel met het limoensap en limoenzest en de munt. Je kunt er ook voor kiezen om de munt pas toe te voegen als de kaas klaar is, als garnering.
Druk het mengsel weer goed aan, draai het doek aan de bovenzijde goed dicht om druk op de kaas te houden en plaats het vergiet met de kaas (op een uitlekkom) zo een paar uur in de koelkast.

Je kunt de kaas nu ook zo serveren, bijvoorbeeld met wat lavas crackers.

Huisgemaakte lavas crackers


Huisgemaakte kaas koud roken

Koud gerookte huisgemaakte kaas ©
Zoals ik vertelde in Radio Culinair, kun je de kaas ook koud roken. Dat geeft een mooie smaak aan de kaas en maakt het op eenvoudige wijze extra spannend. Rook de kaas gedurende korte tijd, bijvoorbeeld 10-20 minuten tot de kaas voldoende gerookt is naar jouw eigen smaak. De één houdt van een lichte rooksmaak, de ander van wat intenser.
Het is belangrijk om de kaas koud te roken, omdat deze anders gemakkelijk smelt. 


Culitip: Koud roken. Wat is dat?
Voor dit recept gebruik ik de ‘koud roken’ techniek. Zelf gebruik ik daarvoor een ‘cold smoke’ elementje dat ik in (het stookgedeelte) van mijn rookoven zet. Met behulp van een waxine gaat het rookmot smeulen. De waxine blaas je vervolgens uit maar het mot blijft smeulen en blijft zo onder de 28°C. Ideaal dus voor bereidingen die je wel een heerlijk rookaroma wilt geven maar niet wilt garen.

Radio culinair wijn maak cursus
Heb je interesse in een speciale Radio Culinair wijnmaak cursus bij de Wijkgaard? Stuur dan een mail o.v.v. wijnmaak cursus.

En ... volg Radio Culinair ook op Facebook dan blijf je op de hoogte van alle nieuwtjes, items en wedstrijden! Ook dit najaar hebben we weer veel interessante topics en mooie prijzen te winnen!

Geniet!

Culinaire groet,
x Larisse 

*** Super leuk als je van mijn blogs geniet! Maar vergeet niet: op alle teksten, recepten, culitips en beelden berust auteursrecht (soms ook van anderen) en is merkrechtbescherming Larisse® van toepassing! Wil je naar een recept, tip of beeld verwijzen, vraag het dan even! Het recept voor huisgemaakte kaas en koud gerookte kaas komt uit mijn boek 'Culikruiden'.***

donderdag 15 oktober 2015

Stoofpeerweer - variëren met peren

Peren pluk tijd ©

Brrr wat is het koud buiten! Ik heb mijn winterjas weer aan en trok zelfs al eens een sjaal over mijn oren. Fietsende dorpsgenoten gaan gehuld in muts, sjaal én wanten. We zijn het niet meer gewend die koude dagen. Maar er schijnt licht aan de horizon, want ... De peren worden geplukt! Het is weer de hoogste tijd om stoofpeertjes te maken. Heerlijk! Ik kan daar zo van genieten! Steek ik ondertussen de houtkachel aan en wat kaarsjes en dan is de herfst opeens weer heel gezellig. Echt Hollands knus stoofpeerweer!

Stoofpeer uit #Sterrenvandehemel
Beeld: Ben Deiman ©

Een klassiek recept voor stoofperen vind je in mijn kookboek 'Sterren van de hemel' op pagina 186/187. Maar ik ben dol op variëren. Probeer het ook eens:

Perenboom ©

Variëren met peren


Variatietip voor stoofpeertjes: 
Stoof de peertjes gaar in rode wijn met een scheut vlierbloesemsiroop ​en (appel)diksap en voeg steranijs en parten sinaasappel toe. Echt heerlijk en niet zo zoet.

Peertjes stoven zonder wijn:
Stoof de peren in water (eventueel gedeeltelijk appelsap zonder toevoegingen) met citroensap, een scheut vlierbloesemsiroop (zie boven), saffraandraadjes (voor een mooie gele kleur), een stukje gemberwortel, een vanillestokje óf een zoethoutstokje en steranijs.


Winter 2009 ©

Kom maar op met die winter! Ik ben er klaar voor! Jij ook?

Geniet!

Culinaire groet,
x Larisse


*** Super leuk als je van mijn blogs geniet! Maar vergeet niet: op alle teksten, recepten, culitips en beelden berust auteursrecht (soms ook van anderen) en is merkrechtbescherming Larisse® van toepassing! Wil je naar een recept, tip of beeld verwijzen, vraag het dan even! ***

dinsdag 6 oktober 2015

Hoe zit dat nou precies met spelt en gluten?


Tosti van Soma speltkoren ©
"Ik eet tegenwoordig speltbrood. Ja joh, dat is glutenvrij en dat is véél beter voor je!"
Hoe vaak ik dat in het afgelopen jaar al wel niet gehoord heb, ik weet het niet. Vaker dan mij lief is en eigenlijk kan ik mij er best wel over opwinden. Het is namelijk de grootst mogelijke onzin! Maar wat is dan wel waar en hoe zit dat nou precies met spelt en gluten en zo?

Spelt is een glutenbevattend graan, dat verwant is aan tarwe. Spelt bevat dus wel gluten en is dus niet geschikt voor mensen met coeliakie (= glutenintolerantie). Spelt past ook niet in een glutenvrij dieet. 

Wat zijn gluten?
Gluten is een eiwit dat van nature voorkomt in tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut. Producten die van deze granen gemaakt zijn, bevatten dus ook gluten. Bijvoorbeeld brood, crackers, beschuit en koekjes. Dat zal je niet verrassen. Maar je komt gluten ook tegen in producten waar je het misschien niet verwacht, bijvoorbeeld omdat glutenbevattende granen als bindmiddel zijn gebruikt. In snoepjes, sauzen, soepen, borrelnootjes en ijs. Dat betekent dus dat je altijd heel goed moet opletten wat je eet. Lees altijd de etiketten!

Wat is coeliakie?
Coeliakie (spreek uit: seu-lia-kíe) is een glutenintolerantie: een gluten overgevoeligheid. Coeliakie is géén allergie, maar een auto-immuunziekte. Iemand met coeliakie wordt ziek wanneer hij of zij iets eet dat gluten bevat. De mate en ernst waarin iemand ziek wordt, verschilt per persoon. Iemand die coeliakie heeft, heeft dat levenslang. En dat betekent dat je levenslang moet opletten dat je nooit gluten eet. Niet in brood, niet in taart, niet in soep of snoep, niet met Sinterklaas, kerst of op je verjaardag. Nooit.

Wat is tarwe allergie?
Tarwe allergie is wat anders dan coeliakie. Ten eerste is tarwe allergie geen intolerantie en geen auto-immuunziekte, maar echt een allergie. Iemand die een tarwe allergie heeft, verdraagt geen tarwe. Tarwe allergie is één van de top 8 voedselallergieën en komt het meest voor bij kinderen. Welke klachten en de ernst van de klachten die iemand krijgt, verschilt per persoon. Reacties kunnen zelfs levensbedreigend zijn.

Glutenvrij eten
Ziek worden van eten dat eigenlijk goed voor je zou moeten zijn, zoals tarwe en andere glutenbevattende granen, is geen pretje. 24 uur per dag, 365 dagen per jaar opletten wat je eet, zodat je niet per ongeluk toch gluten binnen krijgt, heeft veel impact op je leven. Natuurlijk kun je prima glutenvrij leven en eten, maar iemand die een glutenovergevoeligheid heeft, eet niet voor zijn lol glutenvrij, maar om een medische reden. Zo maar glutenvrij gaan eten, omdat je denkt dat het goed voor je is, of omdat je in de social media leest dat het hip is, of omdat je favoriete zangeres óók glutenvrij eet, of omdat je snel wat kilo's kwijt wilt om er in je bikini goed uit te zien, is gewoon dom. Gluten is een belangrijk eiwit dat je niet zo maar weg kunt laten uit je eetpatroon. Natuurlijk is het prima om geregeld eens een dag glutenvrij te eten. Dat doe ik ook. En natuurlijk kun je best wat minderen met glutenrijke producten. Variatie in de keuken en op je bord, is nu eenmaal belangrijk. Wil je echt helemaal glutenvrij eten, omdat je het gevoel of idee hebt dat het beter voor je is, vraag dan altijd advies aan een diëtist. Echt.

Wie kan er nu eigenlijk wel speltbrood eten?
Iedereen die spelt verdraagt, kan natuurlijk gewoon genieten van speltbrood. Voor mensen met coeliakie is spelt niet geschikt. Voor mensen met een tarwe allergie of overgevoeligheid is spelt ook niet per definitie geschikt. Er zijn echter mensen met een tarwe overgevoeligheid bij wie spelt geen klachten veroorzaakt.

Wat is er wel waar?
Spelt is gezond (voor wie het verdraagt!) maar niet gezonder dan tarwe. Ze komen uit dezelfde familie en bevatten dezelfde voedingsstoffen. Spelt en tarwe bevatten ongeveer evenveel vezels en vezels zijn natuurlijk goed voor je darmen. Bovendien is spelt gewoon erg lekker. Ik eet regelmatig speltbrood (en andere speltproducten) gewoon omdat ik het lekker vind. Ik wissel tarwe- en speltbrood af omdat het past in een gevarieerd eetpatroon.

Speltbrood
Veel speltbrood dat je in de winkel kunt kopen, bevat meer dan alleen spelt en dat is jammer. Speltbrood is niet per definitief tarwevrij! Vaak bevat speltbrood allergenen als soja, tarwe en lupine. Dat is niet nodig. Mijn speltbrood haal ik bij de bakker, dat is echt gebakken van speltmeel. Je kunt het natuurlijk ook heel eenvoudig zelf maken. Vervang tarwebloem door speltmeel (eventueel bloem) en voeg eventueel nog een klontje boter of een scheutje olie toe voor een smeuïger resultaat. Volg verder het basisrecept voor brood (voeg water, gist en zout toe). 


Tosti van Soma speltkoren ©

Speltkoren test (Soma)
Ik testte onlangs uit de #Foodybox het speltkoren (brood) van Soma. Het spelt in het brood is afkomstig van eigen bodem en ambachtelijk gemalen in een door waterkracht aangedreven molen. Daar word ik blij van. Immers: wat dichtbij groeit, is lekker, zeker als dat met respect voor mens en milieu gebeurt! Het brood is ook lekker. Voorgesneden in dunne plakjes doet het manlief denken aan roggebrood maar mij meer aan het Duitse brood dat mijn moeder vroeger net over de grens kocht. Beide associaties blijken niet zo gek: Soma is een Limburgse bakkerij, o.a. van oudsher bekend om het gerezen roggebrood. Inmiddels is het ook in (o.a.) Duitsland verkrijgbaar.

Smaakvol is het brood zeker, ook manlief is enthousiast. Wat ik persoonlijk jammer vind, is dat het ook een behoorlijke ingrediëntendeclaratie heeft. Ik lees bovendien allergenen als rogge, tarwe gerst, lupine en soja. Het bevat geen melk of ei! Op het etiket staan de allergenen keurig vetgedrukt. De allergenendeclaratie op de website is wat verwarrend, daar staat bij allergenen alleen een kruisbesmettingswaarschuwing voor hazelnoten (overigens bevat ook het etiket een kruisbesmettingswaarschuwing voor noten) en staan overige allergenen niet benadrukt. Dat moet je zelf uit de tekst halen. Mijn eerdere waarschuwing blijft van kracht: lees altijd de etiketten en niet alleen de allergenen declaratie!

Het Speltkoren van Soma is verkrijgbaar bij de meeste supermarkten. Het blijft behoorlijk lang goed en het is echt lekker. Ik maakte er de heerlijkste ui-gruyere tosti's mee, daarvoor bleek het brood heel geschikt. Het bruint prachtig, met precies de juiste bite en een subtiel zoetje in de korst. Ben je niet overgevoelig voor glutenbevattende granen (of andere in het brood aanwezige allergenen), dan kun je dit brood zeker eens proberen. Al is het maar ter afwisseling.

Wil je meer weten over coeliakie of tarwe allergie en wat je wel of niet kunt eten? Vraag dan advies aan een arts of diëtist (ik ben dat niet!) of raadpleeg de website van de Stichting Voedselallergie en de Coeliakie vereniging.

Culinaire groet,
x Larisse

*** Super leuk als je van mijn blogs geniet! Maar vergeet niet: op alle teksten, recepten, culitips en beelden berust auteursrecht (soms ook van anderen) en is merkrechtbescherming Larisse® van toepassing! Wil je naar een recept, tip of beeld verwijzen, vraag het dan even! Het Soma brood is beschikbaar gesteld in de Foodybox. Het is mijn eigen keuze om hier over te schrijven. ***

maandag 5 oktober 2015

Heilige baksels met een verhaal

Veel baksels (maar ook gerechten) vinden hun oorsprong in de religie. Van sommige bereidingen weet je dat wellicht, zoals bijvoorbeeld de kerststol en Palmpasen broodjes, maar weet je ook wat de religieuze betekenis van deze broodjes is? En gaat jouw culinaire kennis van heilige baksels verder dan de 'bekende' feestdagen als Pasen, Pinksteren en kerst? Ik moet bekennen dat ik er eigenlijk veel te weinig van af weet maar het wel een buitengewoon interessant onderwerp vind!

Vanessa van Koppen - Kerstfair 2013 ©

"In een hoekje van een grote schuur die omgetoverd is in een kerst paradijs, probeer ik mij een weg te banen door de menigte. Dan wordt mijn aandacht getrokken door een vrouw die te midden van alle kerstdrukte en kleurrijke cadeauartikelen in een hoekje van de schuur staat. Een enkele  zonnestraal valt door een kier naar binnen, precies op haar hoofd. Het heeft iets magisch en ik houd even mijn adem in. Zij lijkt zich er niet van bewust en snijdt met rustige sneden een bijzonder ogend brood in stukjes. Een uniek brood, zo blijkt later, met een bijzondere betekenis." uit 'Brood breken' door Larisse - december 2013
 

De vrouw die ik in de kerststal ontmoette, heet Vanessa van Koppen, een voormalig jurist maar tegenwoordig culinair schrijver en spreker met een passie voor eten in relatie tot (christelijke) feesten. Onze ontmoeting maakte grote indruk op mij;  Vanessa is een vrouw die je niet gemakkelijk vergeet. Daar waar wij in de huidige tijden van snelheid en social media soms in real life moeite lijken te hebben om het ijs te breken, breekt zij met ons het brood en vertelt ons over de ware betekenis daarvan.

Een aantal jaren geleden ontstond bij haar het idee om iets te gaan doen met eten en religie. Welk eten hoort bij welke (christelijke) feestdagen en waarom? Vanessa verdiepte zich in culinaire tradities rondom bekende en minder bekende feestdagen en heiligen en ging op zoek naar recepten die van oudsher bij een feestdag (of dag van de betreffende heilige) horen. Een bewonderenswaardige expeditie, want de kennis ligt niet voor het oprapen. Elke feestdag kent een eigen brood, cake, taart of ander baksel. De bereidingen staan bol van de symboliek en hebben allemaal een verhaal. De zoektocht naar al deze recepten met hun verhalen, tradities en bijbehorende symboliek, nam maar liefst twee jaar in beslag. Haar ontdekkingen deelt Vanessa in haar blog 'Sacré Cuisine', in lezingen en sinds kort in het eerder deze week verschenen 'Zalig Zoet'. 

Vanessa van Koppen & Zalig Zoet te gast in Radio Culinair

'Zalig Zoet' staat vol met heerlijke bak recepten die allemaal gerelateerd zijn aan een (christelijke) feestdag of heilige met de jaarkalender als leidraad. Vanessa geeft dan ook meteen een excuus om het hele jaar rond te bakken en eens stil te staan bij andere feestdagen. Zo kun je op 6 januari Driekoningen vieren, iets wat wij in Nederland in elk geval niet op grote schaal doen, maar wat mijn broertje in Spanje zelfs als officiële feestdag viert. Vanessa interesseert ons niet alleen voor andere dan de doorsnee feestdagen, maar deelt bovendien recepten uit andere landen en dat is heel boeiend. Baksels zijn vaak vergelijkbaar, maar ook weer anders. Zo bakt een Fransman met Driekoningen een 'Galette des rois', een Portugees een 'Bolo rei' maar bakt een Spanjaard iets later in januari een 'Tortell de San Antoni Abat' dat waarschijnlijk wel weer geïnspireerd is door het Driekoningen-brood. Alle drie verstoppen een boon in het brood. Wie de boon vindt, is in Frankrijk koning voor één dag maar in Portugal en Spanje de pineut: hij of zij bakt of koopt de volgende taart (of brood). 

Elk recept heeft een oorsprong en een verhaal. Overigens niet altijd een heel plezierig verhaal. Zo ogen de 'Minne (= borsten) de Sant' Agata' weliswaar heel wulps en klinkt de vulling van ricotta, sinaasappel en chocolade werkelijk verrukkelijk. Maar als ik lees dat Agatha's borsten werden afgesneden toen zij nog een jonge vrouw was en liever haar liefde aan Christus gaf dan aan een Romeinse gouverneur, dan weet ik niet of ik daar nu wel zo graag mijn tanden in zet.

Interessant is dat je in het boek ook veel overeenkomsten vindt tussen recepten die bij verschillende vieringen zijn ontstaan. Vanessa bakte voor 'Radio Culinair' de Bannock: een rond brood dat een wiel voorstelt (om de afnemende zon te helpen door te blijven rollen) en tijdens Michaelmas (29 september) gegeten wordt. Maar ook (Sint) Catharina - beschermheilige van ongehuwde vrouwen en mensen met een beroep waar een rad of wiel aan te pas komt - wordt met wiel afgebeeld. Voor haar bakken we op 25 november ronde koekjes. Zo zijn er evenveel verschillen als overeenkomsten door de (culinaire) geschiedenis heen. Veel recepten en vieringen vinden hun oorsprong overigens zelfs voor het begin van het Christendom: in de tijd van de Romeinen en soms zelfs de oertijd. Vanessa heeft het zoveel mogelijk uitgezocht en ook dat maakt 'Zalig Zoet' waardevol. Meer nog dan een boek, maar een culinaire overlevering. Must have dus, voor wie zijn culinaire roots op waarde schat.

© SimplifyLife

Titel:        Zalig Zoet (60 bakrecepten rond feesten en heiligen)
Auteur:    Vanessa van Koppen
Uitgever:  SimplifyLife
ISBN:       9789079956258
Prijs:        € 19,95 (paperback)


3 oktober 2015 was Vanessa te gast in 'Radio Culinair' om te vertellen over haar passie 'religie en voeding' en natuurlijk haar boek 'Zalig Zoet'. Je kunt de uitzending online terugluisteren. www.larisse.nl 

Culinaire groet,
x Larisse

*** Super leuk als je van mijn blogs geniet! Maar vergeet niet: op alle teksten, recepten, culitips en beelden berust auteursrecht (soms ook van anderen) en is merkrechtbescherming Larisse® van toepassing! Wil je naar een recept, tip of beeld verwijzen, vraag het dan even! Veel dank aan SimplifyLife voor het recensie exemplaar van Zalig Zoet!***