donderdag 15 december 2011

Even stil

‘Ik ben even stil’, schrijft mijn moeder, ‘want de wind en de regen maken al herrie genoeg’. Met één simpele zin op het prikbord van haar Facebook pagina laat ze anderen weten wat haar bezig houdt – of juist niet. Eén simpele zin waar zoveel meer achter schuilt dan een weerbericht. Eén simpele zin die alle telefoontjes, bezoekjes, kaartjes of andere vormen van een persoonlijker contact onnodig maakt. Maar ach, wie stuurt er tegenwoordig nog een kaart? Dat gaat immers veel sneller, gemakkelijker en goedkoper met een ‘DM’ (Direct Message). En telefoneren doen we ook steeds minder nu ‘pingen’ gratis is.
De digitale techniek maakt ons volgens sommigen een stuk onpersoonlijker en soms zelfs onbetrokken. Toch maakt die zelfde techniek het tegenwoordig ook een stuk gemakkelijker om op de hoogte te blijven van het ‘wel en wee’ in elkanders leven. De social media speelt een grote en belangrijke rol in ons leven. Tweets en what’s appjes hebben de plaats ingenomen van verjaardagskaarten, trouw- en andere felicitaties en ja, zelfs condoleances. Scrabble speel je met je vrienden nu gewoon via de smartphone – laten we wel wezen, je hoort er tegenwoordig gewoon niet meer bij als je zo’n ding niet hebt. De verschillende social media applicaties laten ons weten wie, wanneer, waar en vaak zelfs via wie een nieuwe baan heeft gevonden, wie wanneer geboren wordt, jarig is, of dit leven verlaat en feliciteren tot condoleren kan gewoon ‘online’. Wat wil een mens nog meer? Gemakkelijk, snel en veelal gratis. Het maakt persoonlijk contact volkomen overbodig.
Het klinkt hard en in de praktijk is dat soms ook best zo, maar het digitaliseren van onze contacten heeft beslist ook een positieve keerzijde. Gisteren kreeg ik een mail van een moeder uit België. Een moeder van een ernstig allergisch dochtertje, naarstig op zoek naar iets dat zij binnen de grenzen van haar dochters dieet toch in hemelsnaam voor haar kan koken of bakken. Van een via-via kennis uit Granada (ja, Spanje) hoorde zij over mijn boek. Via Google vond zij mijn website en zo belandde haar berichtje ’s avonds bij mij in de –tja- mailbox. Direct kon ik haar antwoorden en geruststellen dat alle recepten in het boek vrij zijn van al die toppers van allergenen die haar dochtertje allemaal niet mag hebben. Dat alle ingrediënten – van Nederland tot Amerika -  gewoon in de lokale supermarkt te vinden zijn en dat het boek in België te koop is of in Nederland besteld en verzonden kan worden. Op de ouderwetse manier had dit wekenlang tijd gekost, als zij mij überhaupt al had kunnen vinden. En nu, met een beetje geluk, zet zij met kerst haar dochtertje iets veiligs én lekkers voor. Kijk, dat vind ik dan weer mooi en zo voel ik mij eigenlijk best persoonlijk betrokken.
2011 is een jaar geweest met heel wat ‘ups’ en ‘downs’. Soms was ik even stil op Facebook en Twitter en soms had ik zoveel te vertellen dat het gewoonweg niet binnen de daarvoor bestemde 160 tekens paste. Wat je wel en niet ‘deelt’, heb je gelukkig nog altijd zelf in de hand en tegenwoordig kun je ook selecties maken in je honderden digitale vrienden en bepaal jij wie je het meest dierbaar is en wie slechts een vage kennis. De één leest alles van je, de ander bijna niets. En ben je ze echt zat, dan kan je ze altijd nog ‘ontvrienden’. Gaat ook een stuk gemakkelijker dan in ‘real life’ want één druk op de knop, bespaart je heel wat ongemakkelijke gesprekken. Je zou het bijna onpersoonlijk noemen.
Een hoogtepunt in 2011 is beslist mijn eigen kookprogramma op televisie. ‘Weer een kookprogramma?’, hoor ik je denken. Het viel mij op dat in de - inderdaad vele en vele-  kookprogramma’s op televisie zelden aandacht wordt besteed aan voedselovergevoeligheid. En dat terwijl het in toenemende mate een rol speelt in de al dan niet digitaliserende maatschappij. Daar wil ik verandering in brengen. Op een real life culinair event - ja jongens, ze bestaan nog – ontmoette ik programmamaker C. van de lokale omroep. C. was direct enthousiast over mijn idee en al snel ontstond het concept voor het kookprogramma ‘Lekker eten met voedselovergevoeligheid’ waarvan op 1 oktober j.l. de eerste uitzending was. Voedselovergevoelige mensen in de Betuwe konden vanaf dat moment genieten van lekker eten. Maar hoe zit het dan met al die andere voedselovergevoelige Nederlanders? Kijk, daar is dan gelijk weer een prachtig voorbeeld van de prettige bijkomstigheden van een digitaliserende maatschappij. Via YouTube is het kookprogramma namelijk niet alleen in de Betuwe te bekijken, maar wereldwijd* . En zo maken mensen nu van Terschelling tot Sint Maarten (de Caribische variant) veilige lunchtrommels, soepen en pepernoten. Ja, daar word zelfs ik even stil van.
De wereld wordt kleiner maar mijn wereld wordt groter. Dat is ook bijzonder hoor. Ik ontmoet bijzondere en inspirerende mensen en maak dingen mee die ik vroeger alleen maar kon dromen. De ‘Kookboek van het Jaar’ verkiezing is ook zo’n hoogtepunt uit 2011. Mijn boek deed mee in de categorie ‘Beste initiatief’. Ik werd uiteindelijk niet genomineerd, maar dat mocht de pret geenszins drukken. Ik vond het een geweldige ervaring. Zo was ik aanwezig tijdens het symposium ‘Kookboek van de Toekomst’. Een interessante ‘discussie’ over het wel of niet digitaliseren van kookboeken. De meningen zijn verdeeld. Persoonlijk zou ik heel veel boeken graag in een digitale variant hebben. Woordenboeken, naslagwerken, encyclopedieën. Maar kookboeken, nee! Ik verzamel die dingen alsof mijn leven ervan afhangt. Heb ik eens een vrij uurtje –wat niet zo vaak voorkomt- dan kruip ik het liefst in mijn heerlijke stoel, omringd door een grote stapel kookboeken en blader en geniet. De hele oude kookboeken hebben een bijzondere geur en ruiken naar jarenlang koken. De nieuwe kookboeken kraken en ruiken nog zo lekker –althans, tot dat ik ze vaak genoeg heb doorgebladerd. Een kookboek lééft. In een kookboek vind ik de vlekken terug van dat ene perfecte etentje ooit eens, lees ik mijn eigen anekdotes over hoe het recept –naar mijn eigen wijze (en) mening-  zoveel beter kan en vind ik zelfs correspondenties terug tussen vriendinnen die heel wat decennia geleden al uit datzelfde boek kookten. Een digitaal kookboek, sorry, ik moet er niet aan denken.
Voor mijn veertigste verjaardag –was dat een hoogtepunt?- kreeg ik van een vriendin die weet hoe graag ik schrijf, een prachtig notitieboek. De dikkere variant, in stof gebonden, met grote witte pagina’s ongelinieerd papier die bijna smeken om gevuld te worden. En wie ben ik dan om die smeekbede niet te beantwoorden? Van zoiets krijg ik onmiddellijk inspiratie (van dat of met de hond lopen) en boek 2 is in wording. Boek 2 wordt een geweldig allergeenvrij bakboek. Met boek 2 ga ik helemaal los. Een fantastisch en bijzonder grafisch talent uit mijn intieme (tja…) vriendenkring heeft beloofd mee te denken over een unieke vormgeving. Boek 2 wordt prachtig. Ik voel het gewoon.  Met boek 2 hoop ik de smeekbeden van al die fans van boek 1 te beantwoorden. Met boek 2 doe ik volgend jaar gewoon weer mee aan de ‘Kookboek van het Jaar’ verkiezing. Nieuw hoogtepunt denk je? Ach, nooit geschoten altijd mis. Want als 2011 mij één ding heeft geleerd, is het dat je altijd moet blijven dromen. Pluk de dag, want het kan zo ineens de laatste zijn.
‘Wie schrijft, blijft’, zei mijn vader altijd. Ik schrijf weer. Ik schrijf weer en oh wat voelt dat heerlijk. Nieuwe recepten, geweldige tips, heerlijke ideeën en al wat een voedselovergevoelig mens nog veel gelukkiger gaat maken. Maar de kerstkaarten sla ik dit jaar nog maar een jaartje over. Wat ik zei, 2011 was een jaar met heel wat ‘ups’ en ‘downs’. Misschien stuur ik nog een mailtje rond, met kerstwensen en de hoop voor een beter 2012. En dat terwijl de mooiste kaart die ik tot nu toe ontvangen heb, een ‘echte’ is. Eentje van een lief vriendinnetje die mij geen ‘vrolijk kerstfeest’ of ‘heerlijke dagen’ wenst, maar die schrijft dat ze aan mij denkt in deze moeilijke dagen. Twee jaar geleden verloor ik mijn zoontje. Twee weken geleden mijn vader. Daar krijg ik dan soms geen letter door op papier en ben ik even oorverdovend stil, net als mijn moeder en laat de wind en de regen het luidruchtige werk doen. Maar let op mij in 2012, dan laat ik weer van mij horen; op mijn eigen, persoonlijke en betrokken wijze. Tot dan!

*alle gemiste afleveringen van het kookprogramma ‘Lekker eten met voedselovergevoeligheid’ zijn blijvend terug te zien via http://www.larisse.nl/lekkereten.php